مطالعه گیاه انگل سس(Cuscuta L.) در جنگل‌های بلوط زاگرس میانی و شمالی
کد مقاله : 1199-FRPCC
نویسندگان
کرم سپه وند *1، مجید توکلی2
1محقق مرکز تحقیقات و آموزش کشاوزی و منابع طبیعی
2عضو هیات علمی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان لرستان
چکیده مقاله
گیاهان انگلی گل‌دار در 17 تیره در رده دولپه‌ای‌ها قرار می‌گیرند. جنس Cuscuta L. از تیره Convolvulaceae و با اسامی انگلیسی dodder و devils guts دارای 200 گونه در دنیا و ۱۸ گونه در ایران است که پراکنش جهانی داشته و میزبان‌های زیادی دارد. به‌منظور بررسی این گیاه انگل در جنگل‌های بلوط در زاگرس میانی و شمالی، مناطق مختلفی از چهار استان لرستان، کرمانشاه، کردستان و آذربایجان غربی بررسی شد و آلودگی در بعضی مناطق هر چهار استان مشاهده شد که میزبان‌ها از سه گونهLindl. Quercus Brantii، Q. libani Oliv؛ و Q.infectoria Oliv. و گیاه انگل روی آن‌ها گونه Cuscuta monogyna Vahl شناسایی شد. در استان‎های لرستان، کرمانشاه و کردستان آلودگی فقط رویLindl. Q. Brantii ودر استان آذربایجان غربی روی دو گونه Q.Libani Oliv. و Q.infectoria Oliv. مشاهده شد. ‌گونه C.monogyna Vahl انگل درختان و درختچه‌های مثمر، غیر مثمر و زینتی بوده و معروف به سس تک‌دانه و یا سس شرقی است. دو عامل چرای دام‌ها و جریان آب می‌تواند بذر این گیاه انگل را در این مناطق منتشر کند. به دلیل کمبود علوفه، دام‌ها به‌منظور چرا ضمن حرکت در این جنگل‌ها باعث گسترش بذر این گیاه می‌شوند و همچنین جریان آب‌های سطحی نیز بذرهای مذکور را منقل می‌کند. بذرهای این گیاه انگل در لایه‌های سطحی خاک جوانه می‌زنند و در مراحل بعدی به دلیل مجاور بودن با درختان بلوط خود را روی بلوط مستقر کرده و با ترشح آنزیم‌هایی دیواره سلولی بعضی بافت هارا شکافته و اندام مکنده خود را وارد سلولهایگیاه میزبان می‌کنند و از مواد غذایی آن استفاده می‌کنند که باعث ضعیف شدن بلوط‌های میزبان می‌شوند. به دلیل داشتن بذر با پوسته خارجی سفت وزنده ماندن بذر آن به مدت طولانی و سازگاری با محدوده دمایی که در بهار و تابستان در این مناطق برای آن فراهم می‌شود، قدرت استقرار در این مناطق را پیداکرده است. در کانون‌های حضور این گیاه انگل با حذف آن با روش‌های طبیعی و جلوگیری از ورود دام‌ها به این مناطق می‌توان از گسترش آن جلوگیری کرد.
کلیدواژه ها
سس، گیاه انگل، بلوط، زاگرس، دام، سس تک‌دانه، سس شرقی
وضعیت: چکیده برای ارائه به صورت پوستر پذیرفته شده است