ترکیب گونه‌ای توده‌های جنگلی و بهره‌برداری‌های آسیب‌زا از جنگل‌های شهرستان بانه
کد مقاله : 1192-FRPCC
نویسندگان
مازیار حیدری *1، مهدی پورهاشمی2، جلال هناره3
1استادیار پژوهش، بخش تحقیقات جنگل‌ها و مراتع، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان کردستان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، سنندج، ایران
2دانشیار پژوهش، مؤسسه تحقیقات جنگل‌ها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران
3عضو هیات علمی
چکیده مقاله
جنگل‌های ناحیه رویشی زاگرس به‌عنوان یکی از گسترده‌ترین رویشگاه‌های گیاهی کشور محسوب می‌شود. این جنگل‌ها نقش مهمی در تنظیم آب، خاک و تعادل بوم‌شناختی منطقه دارند. سطح جنگل‌های استان کردستان (طبیعی و دست کاشت) 256794 هکتار است و عمدتاً در شهرستان‌های بانه، مریوان، سروآباد و کامیاران واقع شده‌اند. هدف از این پژوهش بررسی ترکیب گونه‌ای توده‌های جنگلی و بهره‌برداری‌های آسیب‌زا از جنگل‌های شهرستان بانه است. جهت اجرای این پژوهش، روستاهای بیلو و زیویه در بخش نمشیر شهرستان بانه در استان کردستان انتخاب شدند. در هر سامان عرفی، در سه قسمت متراکم، نیمه متراکم و کم تراکم توده، با استفاده از قطعات نمونه ۱۲ آری، تشریح توده انجام شد و در لایه زادآوری نیز در ریزقطعه نمونه یک آری بررسی شد. نتایج نشان داد که گونه مازودار، گونه اصلی جنگل‌های منطقه مورد پژوهش بوده و بعد از این گونه درختی در روستای زیویه گونه‌های درختی وی ول و بنه دارای فراوانی بیشتری بودند (گونه بنه گونه‌ای درختی و دارای ارزش اقتصادی بیشتری است) و برعکس در روستای بیلو، پس از مازودار، بیشترین سهم را نسبت به گونه‌های برودار (Quercus brantii) و زالزالک (Crataegus sp.) دارد. بنابراین، درختان مازودار (که دارای بیشترین محصولات غیرچوبی هستند) و درختان وی‌ول (خوش‌خوراک و مناسب برای گلازنی) در جنگل‌های سامان عرفی روستای زیویه دارای درصد بیشتری بودند (در مقایسه با روستای بیلو). نتایج تشریح پارسل نشان داد که در روستای زیویه، ساختار جنگل به‌صورت شاخه زاد همسال مسن بوده و بیشترین فراوانی درختان شاخه زاد در طبقات قطری 50-35 سانتی‌متر وجود داشت و بیشترین زادآوری غیرجنسی در دو روستا متعلق به مازودار بود. در کل از لحاظ تنوع در بهره‌برداری‌های سنتی، محصولات غیرچوبی و ارزش اقتصادی به ترتیب گونه‌های مازودار، بنه، وی ول، برودار، گلابی وحشی، زالزالک و کیکم قرار دارند.
کلیدواژه ها
ترکیب گونه‌ای، مازودار، شهرستان بانه، روستای زیویه، گال مازوج
وضعیت: چکیده برای ارائه به صورت پوستر پذیرفته شده است