دارواشها (Mistletoe)، دوست یا دشمن: استراتژی درست برای کنترل آنها
کد مقاله : 1181-FRPCC
نویسندگان
امیر رضا پاک نژاد *1، محمدهادی غلامی2، شبنم کریم بیگی2، نیر نوروزبیگی2
1ایلام دانشگاه ایلام- گروه علوم جنگل
2گروه علوم جنگل، دانشگاه ایلام، ایلام، ایران.
چکیده مقاله
دارواش از مهمترین گیاهان نیمه انگل دنیا هستند که بیشتر در مناطق گرم کره زمین انتشار دارند. در ایران چهار گونه دارواش (در جنگلهای شمال)، موخور و چشم بلبلی (در جنگلهای زاگرس) و ارس‌واش بر روی سوزنی برگان به‌ویژه ارس پراکنش دارند. این گیاه انگلی با بذر و میوه چسبناک خود به درختان میزبان چسبیده و با نفوذ اندام مکنده و ریشه مانند (هاستوریوم) خود به زیر پوست و چوب، آنها را مورد حمله قرار داده که باعث آسیب جدی به درخت شده به مرور زمان مرگ می‌شود. دارواش‌ها هر چند که برای سلامت درخت مضر است، اما گیاهی دارویی بوده که از خواص دارویی آن نمی‌توان چشم‌پوشی کرد. از آنجایی که حدود 78% از جنگلهای ایلام به این گیاه نیمه انگل آلوده است و خسارات جبران ناپذیری به درختان وارد کرده که مهمترین راه برای از بین بردن این بیماری قطع مکانیکی شاخه آلوده می‌باشد و ممکن است عوارضی برای ادامه حیات گیاه داشته باشد، در این کار به بررسی خواص دارویی- درمانی آن پرداخته می‌شود تا هم با ساده‌ترین روش کنترل شود و هم کاربردهای بی‌نظیر و فراوانی از آن استحصال شود. بهره‌برداری دارویی از این گیاه به دو روش خشک کردن و پیشرفته (عصاره‌گیری) می‌باشد که در کشور ما خشک‌کردن آن بسیار محدود در عطاری ها انجام می‌شود. طبق گزارش مرکز بهداشت وسلامت بیماری‌ها، دارواش در درمان تشنج، بیماری‌های گوارشی، آرتروز و سرطان تجویز می‌شود. طبق مشاهدات آزمایشگاهی، عصاره این گیاه سلول های سرطانی را از بین برده و کمک به افزایش کارایی روشهای شیمی درمانی و پرتو درمانی می‌کند. از دیگر خواص آن می‌شود به تقویت سیستم قلبی-عروقی، درمان افسردگی و اضطراب، تقویت کننده هورمون و درمان سرماخوردگی و آسم، طبق اسنادی که از سالیان قبل به جا مانده است، از این گیاه برای درمان اضطراب، تشنج، مشکلات پوستی، زخم و جراحات، تب، اختلالات ادراری و بیماری‌های قلبی استفاده شده‌است. ترکیب دارواش، سنبل الطیب و گل شاه پسند برای تنظیم هورمون و رفع خستگی استفاده می‌شود. در طب سنتی معمولا به عنوان دمنوش استفاده می‌شود. در طب سنتی ایلام نیز از کوبیده شده برگهای موخور جهت کاهش التهاب و درد مفاصل و ماهیچه‌ها استفاده می‌شود.
کلیدواژه ها
موخور، کنترل طبیعی، کاربرد دارویی، درختان آلوده، عصاره‌ الکلی.
وضعیت: چکیده برای ارائه به صورت پوستر پذیرفته شده است