زنبورهای پارازیتویید و هیپرپارازیتوئید آفات گونه‌های بید (Salix spp.) در استان‌های تهران و البرز
کد مقاله : 1147-FRPCC
نویسندگان
مهری باب مراد *1، حسین لطفعلی زاده2
1هیات علمی
2بخش تحقیقات رده بندی حشرات، موسسه تحقیقات گیاه‌پزشکی کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران
چکیده مقاله
درختان بید توسط طیف وسیعی از حشرات آفت مورد حمله قرار می‌گیرند. این آفات به دلیل عدم کاربرد آفت‌کش‌ها، می‌توانند توسط عوامل زنده بیولوژیک مورد حمله قرار گرفته و تحت کنترل درآیند. بر اساس مطالعاتی که طی سال‌های 1390 الی 1394 روی آفات بید و دشمنان طبیعی آن‌ها در رویشگاه‌های طبیعی استان تهران (حومه دماوند) و استان البرز (مجتمع تحقیقات البرز کرج) صورت گرفت، نمونه‌هایی از زنبورهای پارازیتویید برخی از پروانه‌ها و همچنین پارازیتوییدهای اولیه و ثانویه برخی از شته‌های خانواده Aphididae جمع‌آوری و شناسایی شدند. زنبورهای پارازیتویید و آفات میزبان آن‌ها روی گونه‌های بید عبارتند از:
1- زنبور Ooencyrtus populicola Myartseva, 1995 از خانواده Encyrtidae، پارازیتویید تخم پروانه برگخوار Cerura vinula L. که به خانواده Notodontidae تعلق دارد. (گونه بید: Salix excelsa-rodini؛ محل جمع‌آوری: مجتمع تحقیقات البرز کرج، کلکسیون پایه مادری بید).
2- زنبور Colpoclypeus florus (Walker, 1938) از خانواده Eulophidae، پارازیتویید خارجی لارو پروانه برگخوارNycteola asiatica (Krulikovsky) از خانواده Nolidae (گونه بید: Salix alba؛ محل جمع‌آوری: دماوند، منطقه شلمبه).
3- زنبورهای Pediobius sp. و Cirrospilus sp. از خانواده Eulophidae، پارازیتویید‌های پروانه مینوز مارپیچی Phyllocnistis sp. از خانواده Gracillariidae (گونه بید: Salix alba؛ محل جمع‌آوری: دماوند، منطقه شلمبه).
4- زنبور Adialytus salicaphis (Fitch, 1855) از خانواده Braconidae، پارازیتویید اولیه شته Hille Ris Lambers Chaitophorus nigritus
5- دو گونه زنبورDendrocerus sp. و Pachyneuron aphidis (Bouché, 1834) که به ترتیب به خانواده‌های Megaspilidae و Pteromalidae تعلق دارند، به عنوان پارازیتوییدهای ثانویه شته‌ها بامشخصات ذیل جمع‌آوری و شناسایی شدند:
5-1- زنبورDendrocerus sp. روی شته Chaitophorus sp. (گونه بید: Salix elbursensis؛ محل جمع‌آوری: دماوند، منطقه مرآ).
5-2- زنبور Pachyneuron aphidis روی شته Cavariella sp. (گونه بید: Salix alba؛ محل جمع‌آوری: دماوند، منطقه مرآ) و همچنین روی شته Pterocomma pilisum (گونه بید: Salix acmophyla؛ محل جمع‌آوری: مجتمع تحقیقات البرز کرج).
این نخستین بررسی از زنبورهای پارازیتویید بر روی درختان بید می‌باشد از این‌رو ارتباط بیولوژیکی اغلب این زنبورها نیز جدید می-باشد. از میان این زنبورها گونه Ooencyrtus populicola تاکنون از ایران گزارش نشده است.
کلیدواژه ها
پارازیتویید اولیه، پارازیتویید ثانویه، پروانه‌ها، دماوند، شته‌ها، مجتمع البرز کرج
وضعیت: چکیده برای ارائه به صورت پوستر پذیرفته شده است