تاثیر زوال بلوط ایرانی بر ترکیب عناصر معدنی در برگ، چوب و پوست: مفهومی برای حفاظت از آنها
کد مقاله : 1134-FRPCC
نویسندگان
حمیدرضا ناجی *1، حمدیه محمدزاده2، فروغ سهیلی3، محمدابراهیم فراشیانی4
1عضو هیات علمی-گروه علوم جنگل- دانشگاه ایلام- ایلام
2اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان ایلام. ایلام
3گروه علوم جنگل دانشگاه ایلام- ایلام
4مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران
چکیده مقاله
در سال های اخیر، به علت خشکسالی‌های مستمر و پیامدهای ناشی از آن، کاهش شدید رشد و مرگ پایه‌های مختلف درخت بلوط ایرانی (Quercus brantii) در رویشگاه جنگلی زاگرس رخ داده است. اینکه آیا کاهش رشد منجر به تغییر در صفات عملکردی درخت در چوب، پوست و برگ و نیز ارتباط آنها با درختان بلوط ایرانی می‌شود، تا حدودی نامشخص است. پژوهش حاضر با هدف مقایسه برخی از عناصر غذایی در برگ، پوست و چوب درختان بلوط ایرانی با درجات مختلف خشکیدگی و زوال در ایلام انجام گرفت. درختان بلوط مورد مطالعه بر اساس شدت زوال به چهار طبقه سالم، خشکیدگی کم، متوسط و کاملا" خشک تقسیم شدند. نمونه برداری از برگها در ارتفاع میانی و قسمت بیرونی تاج و نمونه پوست و چوب درختان بلوط در ارتفاع برابر سینه و به‌صورت تصادفی انجام گرفت. پس از آماده سازی نمونه ها و تهیه عصاره مواد به روش هضم خشک، برای اندازه‌گیری عناصر آهن و منیزیم، از روش جذب اتمی؛ عنصر فسفر با استفاده از روش اسپکتروفتومتری؛ عناصر کلسیم، سدیم و پتاسیم به روش فلیم فتومتری و عناصر ازت و گوگرد با استفاده از دستگاه CHNSO اندازه‌گیری گردیدند. نتایج بدست آمده نشان داد که در برگ درختان بلوط همراه با افزایش سطوح خشکیدگی، میزان عناصر منیزیم، کلسیم، فسفر، آهن، پتاسیم، سدیم و ازت افزایش می‌یابد. عناصر منیزیم، کلسیم، و سدیم موجود در پوست و نیز چوب درختان بلوط متأثر از تنش بوجود آمده روند تغییرات افزایشی را نشان دادند. حال آنکه، میزان عناصر ازت، فسفر و پتاسیم هم در برگ و هم در چوب یا کاهشی بوده و یا بدون تغییر. بطور کلی، می توان گفت که خشکیدگی بر میزان جذب برخی عناصر غذایی برگ، پوست و چوب درختان بلوط ایرانی أثرات معنادار داشته است. عناصر غذایی با توجه به نقش خود در انجام فعالیتهای حیاتی درختان بلوط، پاسخهای متفاوتی در برابر تنش وارد شده نشان دادند. تغییرات افزایشی یا کاهشی در میزان عناصر درختان بلوط متأثر از پدیده خشکیدگی نوعی مکانیسم دفاعی به منظور مقاومت در برابر تنش وارده و انجام فعالیتهای حیاتی درختان بود.
کلیدواژه ها
عناصر غذایی، خشکیدگی، زوال بلوط ایرانی، واکنش دفاعی درخت، نیتروژن.
وضعیت: چکیده برای ارائه به صورت پوستر پذیرفته شده است