مطالعه قارچ .Microstroma album (Desm.) Sacc به عنوان یکی از عوامل بیماریزا در جنگلهای بلوط زاگرس میانی و شمالی
کد مقاله : 1102-FRPCC
نویسندگان
کرم سپه وند *1، مجید توکلی2
1محقق مرکز تحقیقات و آموزش کشاوزی و منابع طبیعی
2عضو هیات علمی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان لرستان
چکیده مقاله
در زاگرس سه گونه بلوط Q. brantii Lindl, Q. infectoria Oliv. Q. libani Oliv در سطح وسیع‎تر و سه زیرگونه Q. Petraea subsp. pinnatiloba، Q. robur subsp. Pedunculiflora، Q. robur subsp. Robur در مناطق محدود و به‌صورت تک‌پایه گزارش‌شده‌اند. عوامل مختلفی ازجمله قارچ‌های بیماری‌زا به این درختان آسیب می‎زند. خانواده Microstromataceae از گروه قارچ‌ها و رده Exobasidiomycetes. بوده که دو جنس Microstroma و Sympodiomycopsis دارد. در جنس Microstroma حدود ۳۰ گونه از پاتوژن های گیاهی تا به امروز شناسایی‌شده است اما مشخص کردن تعداد کل گونه‌های میزبان‎های این گروه از قارچ‎ها به‌صورت کامل انجام‌نشده است. این قارچ‌ها با حضور سلول‌های تولیدمثلی، بازید‎یا، مشخص می‌شوند که بازیدیوسپورهای خارجی و تقریباً به تعداد4 عدد و با اشکال بسیار متنوع تولید می‌کنند. یکی ازاین‌گونه‌ها که معمولاً به گیاهان جنس بلوط خسارت میزند گونه Microstroma album (Desm.) Sacc. باهم نام Fusidium album (Desm.) Vize هست و در مناطق معتدل جهان و روی برگ‌های زنده پراکنش دارد. این‌گونه نخستین بار در سال ۱۹۲۴ در لهستان گزارش‌شده است و در کشورهایی ازجمله نیوزیلند، ایالات‌متحده آمریکا، اتریش، کانادا، الجزایر، ژاپن، یونان، پرتغال، لهستان و آفریقای جنوبی نیز تاکنون روی گونه‌هایی از درختان جنس بلوط گزارش‌شده است. به‌منظور بررسی وضعیت پراکنش این قارچ در جنگل‌های بلوط زاگرس میانی و شمالی با بررسی حدود ۶۰ پلات 100 متر در ۱۰۰ متر به‌صورت تصادفی سیستماتیک در مناطقی از چهار استان لرستان، کرمانشاه، کردستان و آذربایجان غربی طی سال‎های 1394- 1397 بررسی‎هایی انجام شد و نمونه‌های مشکوک جمع‌آوری و میکروسکوپی شدند. از تمام مناطق بررسی‌شده از این چهار استان، این قارچ فقط در استان لرستان و در بعضی میکروکلیماهای مرطوب و کنار رودخانه‌ها مشاهده شد. این قارچ از بین تمام گونه‎های بلوط موجود در این عرصه‌ها فقط روی گونه Q. brantii Lindl مشاهده شد. بیشترین خسارت این قارچ در سطح زیرین برگ بود و خسارت آن در سطح‌رویی برگ‎های آلوده یا وجود نداشت و یا به میزان بسیارجزیی بود. در بعضی منابع شیوع بیماری‎های اندمیک در درختان بومی و گسترش این پاتوژن ها به گونه های درختان متفاوت را ناشی از پیامدهای تبادلات جهانی و تغییرات اقلیمی دانسته‎اند که احتمال دارد در مورد این بیماری نیز صحت داشته باشد.
کلیدواژه ها
بلوط، زاگرس میانی، زاگرس شمالی، میکرواستروما، قارچ بیماری‌زا
وضعیت: چکیده برای ارائه به صورت پوستر پذیرفته شده است