شناسایی عوامل گالزای درختان صنوبر و بید در استان لرستان
کد مقاله : 1101-FRPCC
نویسندگان
مجید توکلی *1، کرم سپه وند2
1عضو هیات علمی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان لرستان
2محقق مرکز تحقیقات و آموزش کشاوزی و منابع طبیعی
چکیده مقاله
درختان تیره بید(Salicaceae) بعد از تیره بلوط(Fagaceae) مستعدترین گونه‎های گیاهی دستکاری ژنتیکی شده توسط آفات تشکیل دهنده گال هستند. تنوع عوامل ایجاد کننده و اشکال مختلف گال‎های ایجاد شده روی درختان بید و صنوبر بسیار فراوان است و مکانیسم تشکیل این گال‎ها هنوز به درستی مشخص نشده است. به منظور بررسی این عوامل در استان لرستان طی سال‎های 1398 - 1400 نمونه برداریهایی انجام شد و آفات ایجاد کننده گال پس از جمع‎آوری به آزمایشگاه انتقال یافته و بخشی از آنها به منظور خروج عامل گالزا پرورش یافتند. در نهایت عوامل ایجاد کننده گال‎ها با استفاده از کلیدها و منابع موجود شناسایی شدند. در مجموع17 نوع گال با فراوانی بالا توسط بندپایانی از گروه مایت‎ها، پشه‎ها، شته‎ها، زنبورها و پسیل‎ها روی گیاهان تیره بید(Salicaceae) شناسایی شد. ازگروه شته‎های خانواده Aphididae ، جنس Pemphigus ، چهار نوع گال روی درختان صنوبر Populus nigra و p.alba تشکیل میشود. از پسیل‎های خانواده‎هایTriozidaeو Liviidae دو جنس ، Egeirotrioza و Syntomoza، چهار نوع گال روی درختان پدهPopulus euphratica و پسیل جنس Camarotoscena یک نوع گال روی درختان P. nigraو p.alba ایجاد میکند. ازپشه های خانواده Cecidomyiidae دو جنس Rabdophaga و Iteomyia ، دو نوع گال روی درختان بید (Salix spp.) ایجاد میکنند. اززنبورهای خانواده Tenthredinidae، جنس Euura، سه نوع گال روی درختان بید (Salix spp.) تشکیل میدهد. ازمایت‎های خانواده Eriophyoidea، دو جنس Aculus و Stenacis دو نوع گال را روی درختان بید(Salix spp.) ایجاد میکنند. در میان عوامل گالزای درختان تیره Salicaceae اهمیت و خسارتزایی سه گال ایجاد شده توسط عوامل Camarotoscena fulgidipennis ، Egeirotrioza verrucifica و Stenacis triradiatus مهم و قابل توجه است که ممکن است منجر به خشکیدگی سرشاخه‎های درخت میزبان شود.
کلیدواژه ها
بید، صنوبر، شته، پسیل، گال، مایت، پشه، لرستان
وضعیت: چکیده برای ارائه به صورت پوستر پذیرفته شده است