| ارزیابی نقش تغییرات اقلیمی بر تعداد و وسعت آتش‌سوزی‌ها در جنگلها و مراتع استان گیلان طی سه دهه اخیر |
| کد مقاله : 1053-FRPCC |
| نویسندگان |
|
سعیده اسکندری *1، فاطمه احمدلو2، یزدان‌فر آهنگران3، ذوالفقار رضاپور4 1عضو هیات علمی، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور 2عضو هیات علمی، موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور 3کارشناس ارشد، دفتر حفاظت و حمایت منابع طبیعی سازمان جنگلها، مراتع و آبخیزداری کشور، چالوس، ایران 4کارشناسی ارشد، اداره کل هواشناسی استان کهگیلویه و بویراحمد |
| چکیده مقاله |
| استان گیلان در شمال ایران که دربردارنده ناحیه رویشی هیرکانی است، یکی از مناطق مستعد آتش‌سوزی در کشور است که طی دهه‌های اخیر، چندین هزار هکتار از جنگلها و مراتع آن در اثر آتش‌سوزی از بین رفته است. به‌نظر می‌رسد علاوه بر نقش انسان، تغییر عوامل اقلیمی، نقش مؤثری در افزایش وقوع آتش‌سوزی‌ها در عرصه‌های طبیعی این استان داشته است. به‌منظور پیشگیری از آتشسوزیهای آینده در این استان، بررسی رابطه بین رژیم‌های آتش‌سوزی با عوامل اقلیمی تأثیرگذار، بسیار مهم و کاربردی است. هدف از انجام این پژوهش، بررسی رابطه زمانی بین متغیرهای اقلیمی و تعداد و وسعت آتش‌سوزی در دهه‌های اخیر در این استان بود. متغیرهای رژیم آتش‌سوزی (متغیرهای وابسته) در این پروژه، شامل تعداد و وسعت آتش‌سوزی‌ها و متغیرهای اقلیمی (متغیرهای مستقل) شامل میانگین درجه‌حرارت فصلی، میانگین حداکثر درجه‌حرارت فصلی، حداکثر مطلق درجه‌حرارت فصلی، متوسط بارندگی فصلی، میانگین رطوبت نسبی فصلی، میانگین سرعت باد فصلی و میانگین حداکثر سرعت باد فصلی طی 26 سال گذشته (1400-1375) بود. برای بررسی رابطه زمانی بین آتش‌سوزی‌ها و متغیرهای اقلیمی طی 26 سال گذشته، ابتدا از ضریب همبستگی پیرسون استفاده شد. در صورت معنی‌دار بودن همبستگی پیرسون بین متغیرهای اقلیمی و متغیرهای تعداد و وسعت آتش‌سوزی، روابط رگرسیونی بین آنها محاسبه شد و مدل‌های مربوطه برای پیش‌بینی زمانی آتشسوزیهای اقلیمی در استان گیلان ارائه شدند. نتایج نشان داد که طی 26 سال، تعداد 2330 فقره آتش‌سوزی در جنگلها و مراتع استان گیلان اتفاق افتاده است که سطحی معادل 5201.26 هکتار را سوزانده‌اند. نتایج تحلیل رابطه زمانی بین متغیرهای آتش‌سوزی و متغیرهای اقلیمی نشان داد که بین تعداد آتش‌سوزی و میانگین میانگین بارندگی فصلی، میانگین سرعت باد فصلی و میانگین حداکثر سرعت باد فصلی در جنگلها و مراتع استان گیلان طی دوره 26 ساله رابطه معنی‌داری وجود داشته است. بیشترین همبستگی بین تعداد آتش‌سوزی و میانگین بارندگی فصلی بود. به علاوه، بین وسعت آتش‌سوزی و میانگین بارندگی فصلی رابطه معنی‌داری وجود داشت. براساس همبستگی و مدل‌های به دست آمده بین متغیرهای اقلیمی و آتش‌سوزی، می‌توان پیش‌بینی زمانی قابل قبولی را از آتشسوزیهای اقلیمی در جنگلها و مراتع استان گیلان داشت که در مدیریت آتش‌سوزی در جنگلها و مراتع استان، بسیار مهم و کاربردی است. |
| کلیدواژه ها |
| متغیرهای اقلیمی، رژیم آتش‌سوزی، تحلیل زمانی آتش‌سوزی، رگرسیون خطی، ناحیه رویشی هیرکانی. |
| وضعیت: چکیده برای ارائه به صورت پوستر پذیرفته شده است |
